کتیبه نگاری در معماری اسلامی

عناوین : 

۱: کتیبه

۲: تاریخچه کتیبه

۳: اهمیت کتیبه ها در معماری

۴: خط کوفی

۵: خط ثلث

۶:  ساختار هندسی و زمینه تاریخی خط ثلث

۷: ترکیب در ثلث

۸: تناسب

۹: کرسی

۱۰: کتیبه های ثلث در دوره صفوی

۱۱:  مصالح و تکنیک ها

۱۲: نتیجه گیری

۱۳: نگاهی به کتیبه نگاری ثلث

۱۴: مسجد توران پشت

۱۵: محراب الجایتو

۱۶: مسجد عتیق شیراز

۱۷: آرامگاه حضرت علی بن حمزه شیراز

۱۸: سردر بیت الشتاء مسجد جامع اصفهان

۱۹: بررسی معیارها

۲۰: بررسی ویژگی های خوشنویسی

۲۱: جدول ۱

۲۲: جدول ۲

۲۳: جدول ۳

۲۴: جدول ۴

۲۵: جدول ۵

۲۶: نتیجه گیری

۲۷: منابع و مأخذ

کتیبه :

کتیبه واژه ای است عربی الاصل. در فرهنگ فارسی معین تعریف آن به این صورت آمده است. نوشته ای که بر سر در ورودی دیوار ابنیه (کاخ ها، مساجد، اماکن متبرکه و …) یا بر بدنه کوه به خطوط مختلف نویسند. کتیبه بیستون علاوه بر این کتیبه بر حاشیه ی بالای صفحات کتاب نیز اطلاق شده است. در زبان های ایران باستان، کتیبه بیشتر شامل نبشته هایی است که بر دیوار کاخ ها، دامنه کوه ها، الواح گلی، فلزی، نقش ها و نوشته های روی سکه ها، قطعه های سنگی، چرم و غیر از آن نوشته شده است. در فارسی امروز واژه کتیبه و سنگ نبشته هر دو به کار می رود. نخستین آثار خطی بشر بر روی موادی سخت همچون سنگ، عاج، استخوان، فلز و خشت بوده و بعدها بر روی چرم نیز نوشته شده است. کتیبه ها شاخص ترین تزییناتی هستند که به دلیل خاصیت پیام رسانی مستقیم، از بین دیگر تزیینات زودتر‌ نظر بیننده عام را به خود جلب می کنند. مجموعه ای از کلمات و حروف در هم پیچیده و همراه با دیگر تزئینات که گاهی اوقات در هم تنیدگی حروف آن ها به قدری است که خواندن آن برای بیننده مشکل و گاه نیز امکان ناپذیر می نماید. شاید سوالی مهم برای برخی از مخاطبین بنا این باشد که اگر قرار است خواندن کتیبه ها تا این اندازه سخت بوده یا اصلا ممکن نباشد، چرا وقت و هزینه فراوان صرف خلق این آثار می گردد و آیا اصلا بودن و نبودن آن ها تاثیری در کیفیت و احساس فضایی دارد یا خیر؟ البته در این نوشتار قرار بر توجیه صرف هزینه های هنگفت و غیرقابل توجیه و مزورانه در ساخت بناهای مذهبی و شبه مذهبی نیست و آن چه واضح است آن است که شریعت اسلامی به طور کامل با اسراف و هدر دادن سرمایه ها و منابع مخالف است و مسرفان را برادران شیطان می داند. این نوشتار سعی دارد تا پهنه‌ی نظر نسب به ارزش‌ها و ویژگی‌های کتیبه های اسلامی را وسعت ببخشد و با نگاهی واقع‌بینانه و به دور از هیاهو‌ راه انتخاب برای طراحان جوان و متصدیان امور را روشن‌تر نماید.

کتیبه نگاری در معماری اسلامی(کارآموزی)